FAQ

Agregacja pasm – to technika radiowa, która pozwala przesyłać sygnał radiowy jednocześnie na kilku pasmach radiowych. Dotyczy nadajnika radiowego (stacji bazowej) oraz telefonu komórkowego / modemu. Co dzięki temu można osiągnąć? Ta technika pozwala na osiągniecie większej prędkości przesyłu danych, czyli “szybszy Internet”. Jak to działa? Modem odbiera/nadaje sygnał z paru anten równolegle i przypisuje wszystkie sygnały do jednego użytkownika w postaci szybkiego strumienia danych. Przykład: Połączenie dwóch pasm LTE1800 i LTE2100. Dotyczy: 4G, 5G, Wifi.

CPE (ang. Customer Premises Equipment) – to urządzenie telekomunikacyjne/IP/TV zainstalowane w domu/biurze klienta. Podłączone jest do sieci operatora poprzez sieć transportową.  Co dzięki temu można osiągnąć? CPE to ogólna nazwa dla różnego typu urządzeń abonenckich. W przypadku sieci komórkowych najczęściej dotyczy modemu umożliwiającego dostęp do Internetu poprzez sieci 3G, 4G lub 5G. Jak to działa? Rozwiązanie CPE dostarczane jest jako wewnętrzny modem ze wbudowanymi antenami lub urządzenie do dostarczania telewizji IP. Przykład: Przykłady modemów 4G – CPE. Dotyczy: 3G, 4G, 5G, IPTV.

DSS (ang. Dynamic Spectrum Sharing) – to technologia umożliwiająca używanie LTE i 5G na tym samym paśmie radiowym. Co dzięki temu można osiągnąć? Dzięki DSS możliwe jest włączenie sieci 5G na istniejącej sieci 4G/LTE. System dynamicznie przydziela zasoby klientowi, w zależności od użycia terminala (4G lub 5G). Wadą takiego rozwiązania jest ograniczona pojemność i szybkość działania Internetu w obu technologiach. Jak to działa? Do włączenia rozwiązania operator komórkowy może użyć istniejących systemów antenowych i wzmacniaczy radiowych. Serwer BBU wymaga rozszerzanie o dodatkowy karty procesorowe wspierające technologię 5G (baseband card). Dodatkowo potrzebna jest zmiana oprogramowania. Przykład: Operatorzy komórkowi są w stanie włączyć sieć 5G bez dostępu do pasma dedykowanego dla sieci 5G z zakresu 3.4 – 3.8 GHz (C-band). Obecnie w Polsce, do tego celu używa się najczęściej pasma 2100 MHz. Dotyczy: 4G, 5G.

Fala milimetrowa – oryginalna nazwa w języku angielskim milimeter Wave (mmWave) – to pasmo widma o długościach fal od 10 milimetrów (30 GHz) do 1 milimetra (300 GHz). Nazywane pasmem wysokich częstotliwości (FR2 – Frequency Range 2). Urządzenia 5G mmWave pozwalają na używanie bardzo szybkiego Internetu, ale o małym zasięgu. Co dzięki temu można osiągnąć? Szerokie pasmo (400MHz, 800MHz a nawet 1200MHz) oznacza dużo większą szybkość Internetu dla użytkownika. Z drugiej strony, fale te są wrażliwe na zmiany atmosferyczne i różne przeszkody. Jak to działa? Stacje bazowe 5G nadają i odbierają sygnał na pasmach 24 GHz -30 GHz, 37 GHz – 50 GHz oraz 64 GHz – 71 GHz. W Europie jest to zakres 24,5 GHz – 27,5 GHz. Przykład: Operatorzy w USA od paru lat, oferują dostęp do Internetu domowego poprzez modemy FWA na paśmie 24 GHz. Szybkość takiego Internetu może dochodzić nawet do 1Gb na sekundę. Dotyczy: 5G.

FDD (ang. Frequency Division Duplex) – to sposób komunikacji pomiędzy telefonem komórkowym a siecią radiową. Do komunikacji wykorzystane są dwa różne zakresy częstotliwości. Od stacji bazowej do telefonu — DownLink (DL). Od telefonu do stacji bazowej — UpLink (UL). Co dzięki temu można osiągnąć? Ta technika pozwala na równoczesne nadawanie i odbieranie sygnału w obu kierunkach. Jak to działa? Telefon komórkowy i stacja bazowa muszą posiadać dwa pełen system nadajnika (TX) i odbiornika (RX) fal radiowych — odbiorniki, wzmacniacze i anteny. Wadą takiego rozwiązania jest mniej efektywne użycie częstotliwości radiowych. Praktyczne użycie Internetu pokazuje, że użytkownik odbiera około 8-10 razy więcej danych niż ich wysyła. W ten sposób pasmo UL jest w dużej mierze nieefektywnie użyte. Przykład: Sieć 4G LTE1800 korzysta z technologii FDD. Dotyczy: 4G, 5G.

FWA (ang. Fixed Wireless Access) – Stały Dostęp Bezprzewodowy — to dostęp do Internetu w domach oddalonych od kablowych, komórkowych lub światłowodowych sieci.  Co dzięki temu można osiągnąć? FWA pozwala dostarczyć szybki Internet klientom mieszkającym poza zasięgiem innych sieci teleinformatycznych. Jak to działa? Rozwiązanie FWA dostarczane jest jako zewnętrzna antena (Outdoor unit) podłączona do specjalnego modemu (Indoor Unit). Urządzenia połączone są kablem Ethernet’owym lub kablem koncentrycznym. Zewnętrzna antena oprócz wbudowanych anten wyposażona jest we wzmacniacze sygnału radiowego. Modem taki używa zaawansowanych technik radiowych jak MIMO, agregacja pasm, fale mikrofalowe. Przykład: Rozwiązanie firmy Play – NETBOX. Dotyczy: 3G, 4G, 5G.

Open RAN to technologia radiowa oparta na otwartych standardach. Co dzięki temu można osiągnąć? Tradycyjni dostawcy radiowych systemów komórkowych (RAN) od lat promują swój sposób budowy sieci. Systemy są rozwijane pod dyktando producentów, nie użytkowników (operatorzy komórkowi). WIele zmian w sposobie działania sieci można osiągnąć stosując nowoczesne algorytmy. Jak to działa? Większość funkcji systemu radiowego zostało przeniesionych na stronę oprogramowania (dissagregation), nie tylko hardware’u. Dzięki integracji różnych systemów na warstwie programistycznej można wzbogacić działanie systemów o algorytmy ML i AI (system RIC). Przykład: Sieć Rakuten Mobile w Japonii została całkowicie zbudowana na bazie sysetmów Open RAN.

5G SA (ang. 5G Stand Alone) – to nowa architektura sieci Core (szkieletowej), dedykowana do obsługi stacji bazowych 5G NR.  Co dzięki temu można osiągnąć? Sieć 5G w założeniu ma dostarczyć klientom szybszego Internetu z dużo niższym opóźnieniem. Tak postawione wyzwania, wymagają kompletnej zmiany architektury działania sieci Core. Jak to działa? 5G SA to nie tylko zmiana architektury, to także przejście na rozwiązania cloud, gdzie dedykowane platformy telekomunikacyjne zastapione zostaną aplikacjami (NF – Network Function). Przykład: Elementy sieci Core, będą mogły być uruchomione na rozwiązaniach chmurowych jak AWS, GCP, Azure. Dotyczy: 5G.

Sub-6 – to nazwa widma FR1 o długościach fal od 410 MHz do 7125 MHz zdefiniowana w ramach standardu jako Sub band 6 GHz. Co dzięki temu można osiągnąć? Pasma częstotliwości używane obecnie przez operatorów komórkowych do obsługi sieci 2G, 3G, i 4G mogą również być używane przez sieci 5G. Powyżej istniejących już pasm dodano nowe bloki jak 3.4 – 3.8 GHz, a także 5.9 GHz – 7.1 GHz. Wszystkie te pasma należą do grupy Sub-6. Jak to działa? Telefony komórkowe komunikują się ze stacją bazową na sciśle określonych częstotliwościach. Pasma używane przez operatorów komórkowych podlegają ścisłej kontroli użycia (zakup licencji). Przykład: Pasmo 2100 MHz używane początkowo przez sieci 3G/UMTS, zostało dodane do pasm wspierających technologie 4G i 5G. Dotyczy: 2G, 3G, 4G, 5G.

TDD (ang. Time Division Duplex) – to sposób komunikacji pomiędzy telefonem komórkowym a siecią radiową. Do komunikacji wykorzystany jest jeden zakres częstotliwości. Komunikacja od stacji bazowej do telefonu i w drugą stronę odbywa się w krótkich jednostkach czas zwanych szczelinami czasu (time slot). Co dzięki temu można osiągnąć? Ta technika pozwala na naprzemienne nadawanie i odbieranie sygnału w obu kierunkach. Jak to działa? Telefon komórkowy i stacja bazowa muszą posiada jeden pełen system do odbioru i nadawania fal radiowych. Zaletą takiego rozwiązania są tańsze urządzania w odróżnieniu od metody FDD. Największą zaletą jest efektywniejsze użycie pasma radiowego. Przykład: Sieć 5G w paśmie 3.4 GHz korzysta z technologii TDD. Dotyczy: 4G, 5G.